وبلاگ آموزشی مالی و مالیاتی

در ایران شرکت‌های مختلفی فعالیت می‌کنند. این شرکت‌ها با توجه به عوامل مختلفی دسته‌بندی می‌شوند. یکی از این دسته‌بندی‌ها نوع مالکیت شرکت است یعنی شرکت‌های سهامی عام و سهامی خاص. دسته‌بندی دیگری که کاربرد دارد نوع ارائه خدمات و محصول است که در این حالت شرکت‌ها به دسته فروشگاهی (فروش محصول یا کالا) و شرکت‌های خدماتی تقسیم می‌شوند. شرکت‌های خدماتی شرکت‌هایی هستند که در ازای خدماتی که ارائه می‌دهند درآمد دارند و کالای مشخصی را برای فروش یا ارائه ندارند. شرکت‌هایی مانند نمایندگی‌ها، شرکت‌های مالی، مشاوران، پزشکان و … از دسته شرکت‌های خدماتی هستند.

کدام شرکت‌ها خدماتی هستند؟

شرکت خدماتی همانطور که گفتیم، شرکتی است که به‌جای کالا، خدمات مختلف به مشتریان ارائه می‌کند. به عبارتی این شرکت‌ها درآمد از راه فروش کالا ندارند بلکه فعالیتی که انجام می‌دهند خود باعث ایجاد درآمد می‌شود. شرکت‌های زیر طبق تعریف در دسته شرکت‌های خدماتی قرار می‌گیرند:

• مؤسسات مالی، حسابداری و حسابرسی
• وکلا و کارشناسان دادگستری
• نمایشگاه‌های ماشین
• مراکز ارتباطات رایانهٔ
• شرکت‌های پخش (نقش واسط بین تولید‌کننده و فروشنده دارند)
• مراکز آموزشی خصوصی (در زمینه‌های مختلف مانند زبان، ورزش و …)
• کلیه واردکنندگان، صادرکنندگان و کارت بازرگانی
• مشاورین املاک
• پزشکان
• داروخانه‌ها
• بهره‌برداران معادن
• صاحبان مراکز آموزشی و پرورشی (آموزشگاه آزاد، مدارس غیر انتفاعی، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و …)
• عمده فروشان، فروشگاه‌های بزرگ، واسطه‌های مالی، نمایندگان توزیع کالاهای داخلی و وارداتی و صاحبان انبار
• صاحبان هتل‌های ۳ ستاره و بیشتر و صاحبان متل‌ها
• مراکز فروش آهن آلات، مصالح ساختمانی و …
• صاحبان تالار
• صاحبان بیمارستان، زایشگاه، آسایشگاه، درمانگاه و خانه‌های سالمندان
• تعمیرگاه‌ها مجاز و نمایندگی‌ها
• بهره‌برداری و تعمیر تاسیسات ساختمانی
• خدمات مربوط به فضاهای سبز
• حمل‌ونقل و جابه‌جایی
• نیرو و مراکز نظافتی
• صاحبان کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی که برای آنها جواز تاسیس و بهره‌برداری از وزارتخانه ذی‌ربط صادر شده است
• آشپزخانه‌ها خانگی یا رستوران‌ها
• تعمیرات خودرو و ساختمان
• صاحبان دفاتر اسناد رسمی
• دفاتر رسمی ازدواج و طلاق

مالیات شرکت‌ها چند درصد است؟

شرکت‌ها فارغ از نوع محصولی که ارائه می‌دهند (محصول فیزیکی یا خدمات) باید درصد مشخصی مالیات پرداخت کنند. در شرکت‌های مختلف ثبت شده، نرخ مالیات ثابت برابر است با ۲۵درصد از درآمد سالیانه شرکت در داخل و خارج از کشور که بعد از محاسبه معافیت‌ها و کسری‌ها باقی‌مانده است. البته در بعضی از شرکت‌ها با توجه به نوع فعالیت و مقدار درآمد این نرخ می‌تواند متفاوت باشد.

برای مثال در برخی از شرکت‌ها ممکن است با توجه به نوع فعالیت، کل درآمد معاف از مالیات باشد یا در برخی از موارد ممکن است علاوه بر ۲۵ درصد مالیات ثابت، درصد بیشتری به درآمد تعلق بگیرد.

مالیات شرکت سهامی خاص چقدر است؟

شرکت‌های سهامی خاص، شرکت‌هایی هستند که سهام و مالکیت آن‌ها با تعداد محدودی از اشخاص حقیقی یا حقوقی است. شرکت‌های سهامی خاص باید ۱۰ درصد از کل درآمد خود را به عنوان مالیات شرکت محاسبه و پرداخت کنند و پس از کسر ۱۰ درصد پرداختی از کل درآمد مشمول مالیات، مالیات باقی‌مانده درآمد را با استفاده از قوانین مالیات مستقیم محاسبه و پرداخت کنند.

برای محاسبه دقیق‌تر مالیات، بهتر است از کارشناسان مالی کمک بگیرید تا با تسلط بر قوانین، به نحوی محاسبات را انجام دهند که کمترین مقدار مالیات را پرداخت کنید.

مالیات شرکت‌های تبلیغاتی چقدر است؟

شرکت‌های تبلیغاتی نیز در گروه شرکت‌های خدماتی هستند. این شرکت‌ها مالیات متفاوتی را دارند. در شرکت‌های تبلیغاتی، مشتریان موظف به پرداخت ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده هستند. برای مثال اگر هزینه تبلیغات ۱ میلیون تومان باشد، ۹ درصد از این مبلغ یعنی ۹۰ هزار تومان به مبلغ اصلی اضافه می‌شود و مشتری باید مبلغ نهایی ۱ میلیون و ۹۰ هزار تومان را بپردازد. این ۹ درصد جزو درآمد خالص شرکت تبلیغاتی است و باید در اظهارنامه مالیاتی شرکت درج شود تا بر اساس آن مبلغ مالیات شرکت تبلیغاتی مشخص شود.

نحوه محاسبه مالیات شرکت‌های خدماتی چگونه است؟

برای محاسبه مالیات شرکت‌های خدماتی ابتدا باید نوع مالکیت شرکت مشخص شود. سپس از طریق ارائه اظهارنامه مالیاتی، تمام ریز درآمد و هزینه‌ها در سال مالی قبل، مقدار مالیات سال قبل، ریز فعالیت‌ها و … مشخص شود.

شرکت‌های مختلف معمولا تا مبلغ مشخصی از درآمد معاف از مالیات هستند و سپس مازاد بر آن مقدار، باید درصد مشخصی از مالیات را پرداخت کنند. مجموع درآمد شرکت‌های از درآمد فعالیت‌های آن‌ها در داخل یا خارج از کشور به‌دست می‌آید و این درآمد مشمول ۲۵ درصد مالیات است. به این معنی که شرکت‌های فعال در زمینه‌های مختلف اعم از شرکت‌های خدماتی باید ۲۵ درصد از درآمد سالیانه خود را (مازاد بر سقف معافیت) به‌عنوان مالیات در نظر گرفته و پرداخت کنند.

اظهارنامه مالیاتی شرکت‌های خدماتی چگونه ارائه می‌شود؟

شرکت‌های خدماتی نیز مانند تمامی اشخاص حقیقی یا حقوقی باید هرساله در زمان مقرر، اظهارنامه مالیاتی خود را تکمیل و ارائه دهند. در اظهارنامه مالیاتی مواردی همچون درآمد سالیانه، مالیات سال قبل، ریز هزینه‌ها و … ذکر می‌شود و سازمان امور مالیاتی بر اساس این اظهارنامه مقدار مالیات پرداختی شرکت‌ها را مشخص می‌کند.

درصد مالیات کارهای خدماتی چقدر است؟

درصد مالیات کارهای خدماتی با توجه به شخص حقیقی یا حقوقی بودن مشخص می‌شود. شرکت‌ها خدماتی که به‌عنوان اشخاص حقوقی شناخته می‌شوند، طبق موارد گفته شده در بالا مشمول ۲۵ درصد مالیات بر درآمد سالیانه هستند. این در حالی است که افراد خدماتی (اشخاص حقیقی) طبق ماده ۱۳۱ قانون مالیات های مستقیم مشمول درصد مشخصی از مالیات هستند.

ماده ۱۳۱ قانون مالیات مطابق زیر است:

تا میزان پانصد میلیون ریال (۵۰ میلیون تومان) درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ پانزده درصد (۱۵٪)
بین پانصد میلیون ریال تا میزان یک میلیارد ریال (۵۰ میلیون تا ۱۰۰ میلیون تومان) درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ بیست درصد (۲۰٪)
نسبت به مازاد یک میلیارد ریال (۱۰۰ میلیون تومان) درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ بیست و پنج درصد (۲۵٪)
 در سال ۱۴۰۱ مبلغ معافیت مالیاتی مشاغل برابر با ۳۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است و افرادی که درآمد ماهیانه آن‌ها تا سقف ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است از پرداخت مالیات معاف هستند.

معافیت مالیاتی شرکت‌های خدماتی؛ کدام شرکتها معاف از مالیات هستند؟

شرکت‌های خدماتی ممکن است به دلایل مختلفی معاف از پرداخت مالیات باشند. یکی از انواع معافیت مالیاتی شرکت‌های خدماتی، معافیت مالیاتی به دلیل تازه تاسیس بودن شرکت است. اگر شرکتی در سال‌های اول فعالیت خود باشد و در همین مدت نیز اظهارنامه خود را به‌موقع تنظیم و تحویل داده باشد می‌تواند از معافیت مالیاتی بهره ببرد.

از دیگر معافیت‌های مالیاتی، می‌توان به معافیت مالیاتی بر اساس نحوه فعالیت اشاره کرد. این معافیت طبق فرمول زیر است:

• معافیت مالیاتی ۲۵ درصدی برای شرکت‌های تعاونی و سهامی
• معافیت مالیاتی ۵۰ درصدی برای شرکت‌های گردشگری (ایران‌گردی و جهان‌گردی)
• معافیت مالیاتی کامل برای شرکت‌های فعال در زمینه نشر، مطبوعات، شرکت‌های فرهنگی و هنری با مجوز وزارت ارشاد

مالیاتهایی که امروزه وصول میشوند در گذشته نیز وجود داشته اند اما تحت تأثیر عواملی نظیر مبادلات فرهنگی پیشرفتهای فنی توسعه اقتصادی و گسترش ساختار و سازمان تشکیلات دولت متحول شده اند.

مالیات های مستقیم

اهم مالیاتهای مستقیم به شرح زیر میباشند:

الف) مالیات بر دارایی

مالیات بر دارایی بنا به دلایلی که به آنها اشاره خواهد شد از اهمیت گذشته برخوردار نیست لذا اینکه از سیستم مالیاتی اغلب کشورها حذف شده اند و یا سهم چندانی در آنها ندارند. این نوع مالیات به صورت مالیات اموال و داراییهای خاص یا مالیات بر کلیه اموال و دارایی ها اجرا
می گردند.
۱- مالیات بر اموال و دارایی های خاص از قدیم وصول مالیات از برخی دارایی ها متداول بوده است. زیرا
۱ - دسترسی به کلیه داراییها به یک اندازه امکان پذیر نیست. ۲ ـ از همان ایام برخی داراییها مثل ،اراضی، املاک و ساختمان، اصل و اساس داراییهای مردم را تشکیل میداد به مرور زمان از یک طرف مشاهده میشد که وصول مالیات از برخی داراییها و معافیت بعضی دیگر عادلانه نیست از طرف دیگر با شکل گیری مؤسسات بزرگ صنعتی تجاری و مالی سهام این مؤسسات و وجوه نقد نیز به دایره اموال قابل دستیابی اضافه شده بود بنابر این به تدریج دایره اموال مشمول مالیات بر دارایی نیز گسترش یافت.
مالیات بر کلیه داراییها گسترش فوق تا طرح مالیات بر کلیه دارایی ها ادامه پیدا کرد در کشوری مثل آمریکا از همان ابتدا مالیات بر کلیه داراییها بر اساس اصول زیر به اجرا در آمده است.

الف - تمام دارایی ها بدون هیچ استثنا یا امتیازی باید مشمول مالیات باشد و کلیه اموال و دارایی یک فرد به صورت یکجا در نظر گرفته شود. ب - برای تقویم کلیه داراییها شیوۀ یکسانی طراحی و اجرا گردد. ج - برای تمام دارایی ها نرخ واحدی به کار رود. علی رغم اینکه مالیات برکلیه داراییها از معدود مالیاتهایی است که با هر دو اصل فداکاری و بهای خدمات سازگاری دارد، وصول این مالیات بیشتر جنبه نظری داشته و در عمل با موانع و مشکلات زیادی مواجه است. اهم این مشکلات عبارت اند از: ۱) ساختار جدید اقتصادی که بر اساس صنعت و شرکت های بزرگ استوار است. وصول مالیات از کلیه داراییها را با مشکلات و پیچیدگی هایجدیدی مواجه کرده
۲) وضعیت جدید و ایجاد مشاغل متنوع با سطوح گسترده تخصص، موجب افزایش درآمد حاصل از حقوق نسبت به درآمد ناشی از دارایی ها شده است به گونه ای که دیگر داراییها شاخص مناسبی برای تعیین توانایی پرداخت به حساب نمی.آیند.
وجود مشکلات اداری مالیات بر داراییها نظیر:

الف) عدم امکان دسترسی مأمورین به کلیه اموال و سهولت فرار از پرداخت مالیات
ب) تنوع و تعدد داراییها که قیمت گذاری آنها را پیچیده میسازد.

ج) اختلاف نظر فاحش و همیشگی میان مأمورین و مؤدیان در زمینه ارزش اموال مشمول مالیات

د) اشکال در ارزیابی داراییهای جدید مثل حق انحصار، حق امتیاز و سرقفلی مجموعه عوامل فوق به همراه سایر دلایل باعث شده، دولتها به سمت وصول آسان تر و عادلانه تر مالیات رو آورند لذا این مالیات تا حد زیادی متروک و یا در حد همان مالیات بر برخی اموال و داراییها باقی مانده است. از متداول ترین نوع این مالیات میتوان به مالیات بر اراضی و مالیات بر ارث اشاره کرد.
مالیات بر اراضی وصول مالیات اراضی از قدیمی ترین و متداول ترین نوع مالیات بر دارایی .است این مالیات در طول تاریخ تحت تـ عامل عمده عقاید و تحولات اقتصادی تغییرات وسیعی یافته است. این نوع مالیات ابتدا در پرتو عقاید اقتصادی فیزیوکراتها و کلاسیکها واقع و از شکل کهن خود خارج شد و به تدریج با تحولات صنعتی و اقتصادی قرن نوزدهم به بعد و انتقال جوامع از اقتصاد کشاورزی به اقتصاد صنعتی چهره جدیدی به خود گرفت.
و سپس به واسطه توسعه صنایع، شهرها گسترده و در اثر آن قیمت اراضی واقع در محدوده آنها افزایش مییابد. همچنین در اثر خدمات دولت نظیر ایجاد تأسیسات شهری، راه و خدمات تحت الارضی نیز قیمت املاک افزایش می یابد. در نتیجه این دو عامل درآمد هنگفتی به صورت تصادفی) ایجاد می شود که مالک در آن نقشی نداشته است این وضعیت برخی را بر آن داشته تا از وصول مالیات از این اضافه ارزش حمایت کنند. نحوه وصول مالیات از اراضی مالیات اراضی ممکن است به شکل مالیات بر درآمد حاصل از املاک نظیر) مالیات مستغلات کشاورزی یا معادن یا از اضافه ارزش آنها صورت گیرد مالیات از اضافه ارزش املاک نیز به نوبه خود امکان دارد به صورت سالیانه یعنی اخذ مالیات از ما به التفاوت قیمت هر سال اراضی نسبت به سال قبل یا به صورت یک جا در هنگام نقل و انتقال وصول شود. در مورد اخیر نیز به صورت مقطوع بـا مابه التفاوت خرید و فروش اجرا می گردد.

مالیات بر ارث یکی دیگر از مالیاتهای معروف و متداول داراییها مالیات بر ارث .است این مالیات از اموال و داراییهای هر فرد هنگامی که در اثر فوت وی به دیگران منتقل میشود دریافت میگردد. مالیات بر ارث دیگری به صورت مالیات بر سهم الارث. ممکن است به دو صورت اجرا شود؛ یکی به شکل مالیات بر کل ما ترک و مالیات بر کل ماترک از مآخذ کل اموال به جا مانده از متوفی بدون در نظر گرفتن تعداد و سهم هر یک از وراث به صورت یکجا اخذ می گردد. در حالی که مالیات بر سهم الارث بر اساس تعداد، رابطه وراث با متوفی و میزان که از ماترک عاید هر یک از آنها میشود، پس از اعمال معافیت یا بخشودگی های لازم به حیطه وصول در می آید. در این راستا هرچند مالیات کل ماترک راندمان بیشتری دارد و با سهولت بیشتری همراه است، امــا بـا اصل عدالت و توانایی پرداخت، سازگاری کمتری دارد.
سهمی بر برای موفقیت آمیز بودن مالیات بر ارث این مالیات باید توام با مالیات بر نقل و انتقالات بلاعوض و با در نظر گرفتن انتقال اموال به وراث در زمان حیات، به اجرا در آید زیرا از این طریق می توان مالیات بر ارث را نپرداخت. بدیهی است مالیات معاملات بلاعوض نیز باید بدون معافیت باشد زیرا در این صورت از طریق معاملات جزئی و متعدد میتوان تا حدود زیادی از پرداخت مالیات بر ارث طفره رفت.
برای بهبود مالیات بر ارث نظریاتی نیز ارائه شده است. دو نمونه از آنها عبارت اند از:
(۱) میان مالیات بر ارث اموالی که ارثاً به متوفی رسیده و اموالی که وی در طول حیات خود کسب نموده فرق گذاشته شود.

(۲) در تعیین مالیات بر ارث میزان دارایی شخصی آنها نیز مدنظر قرار گیرد.

ب) مالیات بر درآمد

به شرحی که در بالا اشاره شد موانعی سر راه وصول مالیات بر دارایی داشت. از طرف دیگر افزایش مبلغ و اهمیت درآمد ناشی از کسب و کار در پرتو تحولات صنعتی و اقتصادی نسبت به درآمد حاصل از اموال و دارایی ها توأم با نیاز مالی دولتها در مواقعی نظیر جنگها موجب پیدایش مالیات بر درآمد و توسعۀ آن شده است به طوری که امروزه این مالیات
مهم ترین نوع مالیات کشورهای پیشرفته را تشکیل میدهد. نخستین بار مالیات بر درآمد به پیشنهاد نخست وزیر انگلستان در سال ۱۷۹۸ زمان جنگهای ناپلئون وضع شد. سپس در سال ۱۸۴۲ به عنوان یک درآمد استثنایی در زمان صلح نیز به تصویب رسید. از اواخر قرن نوزدهم به صورت یک مالیات عادی اما با نرخ کم به اجرا درآمد. مالیات بر درا درآمد. بعد از جنگ جهانی اول نیز به عنوان مالیات اصلی در اغلب کشورها شناسایی و به سرعت اهمیت آن گسترش یافت. در نهایت این نوع مالیات از سال ۱۹۱۳ در کشور آلمان به شکل مالیات بر جمع درآمد تبدیل شد. انواع مالیات بر درآمد مالیات بر درآمد انواع زیادی دارد. طرز وصول آنها بستگی به شرایط و مقتضیات اجتماعی و سیاسی هر جامعه داشته و دائماً نیز تغییر میکند اما به طور کلی وصول آن به سه طریق انجام می شود.

یکی از بهترین راه کار ها برای جلوگیری از برخورد با مشکل در مسائل مالیاتی استفاده از دانش و تجربه شرکت های حسابداری است که خدمات مالیاتی ارائه می دهند.

برای استفاده از بهترین خدمات مالیاتی اینجا کلیک کنید.

مالیاتی که بر اساس اصول و مبانی بالا وضع می شوند باید دارای خصوصیاتی باشند ویژگی مالیاتی از دیدگاه کلاسیکها و اقتصاددانان جدید به شرح زیر است:

ویژگیهای مالیات از دیدگاه کلاسیک ها

آدام اسمیت واضع و پیرو مکتب کلاسیک برای مالیات خصوصیاتی را مشخص نموده که کم و بیش هنوز مورد قبول هستند این خصوص
عبارت اند از:

۱- عادلانه بودن به نظر وی مالیاتی که افراد مختلف به دولت می پردازند باید با رعایت اصل برابری ،مالیات یعنی برابری نسبت مالیات به درآمد افراد باشد تحقق این امر در گرو به کار گیری نرخ مالیاتی ثابت
است.
۲- معین بودن یعنی مالیاتها باید از قبل کاملاً مشخص و معلوم شوند و مقدار، زمان و طریقه پرداخت آن برای مؤدیان معین باشد. بنابراین نباید هیچ یک از امور مالیات به رأی، نظر و دلخواه کسانی که مالیات را جمع - آوری میکنند محول گردد.
۳- سهولت پرداخت یعنی وصول مالیات باید راحت باشد. به این ترتیب باید مالیات در مناسبترین ،زمان برحسب مساعدترین شرایط از مؤدیان وصول گردد و آنها برای پرداخت مالیات دچار مزاحمت و ناراحتی نشوند.
۴- اقتصادی بودن یعنی برای وصول مالیات باید اقتصاد رعایت شود. به عبارت دیگر هزینه های وصول مالیات باید نسبت کمی از مالیات را به خود اختصاص دهند.

ویژگی های مالیات از نظر اقتصاد جدید

خصوصیاتی که از دیدگاه اقتصاد مدرن برای مالیات ها انتظار می رود عبارت اند از:

۱۔ عدالت ۲- بازده یا راندمان  ۳- اداره ۴- اثرات اقتصادی ۵- اثرات اجتماعی

عدالت

عادلانه بودن مالیات شرط اساسی آن است. به همین دلیل غالباً عمده ترین استدلالی که در تأیید یا رد یک مالیات ارائه میشود عادلانه بودن آن است. از طرف دیگر از عدالت معنی مشخص و قابل قبولی نزد افراد مختلف وجود ندارد زیرا معنای آن بر حسب قضاوت هر فرد تغییر می کند. با این حال از نقطه نظر مالیاتی عادلانه بودن مالیات مستلزم وجود شروط زیر است: اول اینکه مالیات عمومیت داشته باشد یعنی تمام افراد جامعه را شامل شود و هیچ فرد یا گروهی از آن مستثنی .نباشند هر چند این شرط تاکنون بصورت کامل محقق نشده اما تا حدود زیادی تامین گردیده است. البته نباید از خاطر دور داشت که عمومیت مالیات با بخشودگی و یا معافیت منافاتی ندارد چون وصول مالیات از حداقل معیشت مردم قابل قبول و عادلانه .نیست همچنان که اعمال بخشودگی به لحاظ بهره مندی از آثار مفید اقتصادی و یا اجتماعی آن پذیرفتنی است.
دوم تساوی افراد در برابر مالیات است در دیدگاه اقتصاد جدید برخلاف اقتصاددانان کلاسیک منظور از تساوی مساوات در فداکاری براساس اصل توانایی پرداخت .است به این ترتیب برای تأمین چنین مساواتی باید از نرخهای تصاعدی بهره گرفت.

بازده یا راندمان

راندمان یا بازده مبلغی است که در نتیجه وضع و وصول مالیات وارد خزانه می.گردد بنابراین در زمینه راندمان دو موضوع اهمیت دارد؛
یکی اینکه مقدار و مبلغ وصول قابل توجه باشد و سهم مهمی از هزینه های عمومی را تأمین کند به این ترتیب نباید مالیاتهایی که متضمن وصول مبالغ ناچیزی هستند و یا هزینه وصول آنها زیاد است وضع شوند. دیگر آنکه مقدار و مبلغ مالیات بر حسب اوضاع و احوال اقتصادی و در سنوات مختلف دچار تغییرات عمده نشود. مالیات غیر مستقیم روی کالاهایی نظیر بنزین و دخانیات عموماً واجد چنین صفتی هستند. به ایــن دلیل منابع مالیاتی هر کشوری باید ترکیبی از مالیاتهای مستقیم و غیر مستقیم باشند.

اداره مالیات

امروزه از سه ویژگی مورد نظر آدام اسمیت یعنی معین بودن، سهولت و اقتصادی بودن تحت عنوان اداره مالیات یاد میشود. در این راستا به شرحی که قبلاً اشاره شده مالیاتها باید به گونه ای وضع گردند که:
الف - کاملاً مشخص :باشند به این ترتیب که در متن قانون تمام جزئیات لازم شامل اشخاص ،مشمول موعد پرداخت، بخشودگی و معافیت ها به طور صریح و روشن ارائه گردد. لذا هیچ یک از امور مربوط به مالیات نباید به عهده ،مامورین دستگاه مالیاتی یا تصویب نامه محول شود. علاوه بر اینها دستگاه مالیاتی باید مکلف به ارائه اطلاعات جامع و کامل پیرامون مالیاتهای موضوعه به مؤدیان باشد.
ب - سهولت داشته باشد یعنی علاوه بر اینکه در بهترین زمان و مساعد ترین شرایط وصول .گردد پرداخت و وصول آن برای مؤدیان و مأمورین ایجاد زحمت و گرفتاری ننماید به عبارت دیگر مردم برای پرداخت مالیات مجبور به مراجعات مکرر و طی فرایند طولانی و پیچیده نباشند مأموران نیز . برای دسترسی به مال مشمول مالیات ناچار به مراجعه مکرر به محل کسب و سکونت مؤدیان نشوند و برای مردم ایجاد مزاحمت نکنند. به همین منظور مالیات هایی که قابل وصول در منبع هستند نظیر مالیات حقوق، سود سهام یا اجاره برتری دارند. نباید از خاطر دور داشت که یکی از عوامل تسهیل پرداخت مالیات میزان همکاری مؤدیان با دستگاه مالیاتی است این همکاری از یک طرف به رشد اجتماعی آنها در زمینه پذیرش مسئولیتهای اجتماعی و از طرف. دیگر به عادلانه بودن ،مالیاتها کفایت دستگاه مالیاتی و عاقلانه بودن مخارج عمومی مربوط است.

ج - اقتصادی باشد یعنی مبلغ مالیاتی که پس از کسر هزینه های وصول عاید خزانه میگردد قابل توجه باشد به عبارت دیگر نباید مالیاتی وضع گردد که هزینه وصول آن زیاد باشد هزینه های وصول مالیات شامل هزینه های مربوط به رسیدگی دستیابی به مال مشمول مالیات محاسبه و
مطالبه، حل اختلاف عملیات اجرائی و کنترل جهت جلوگیری از فرار مالیاتی می‌شود.
در این راستا هزینه جلوگیری از فرار مالیاتی در مالیات های غیر مستقیم بیشتر از مالیاتهای مستقیم میباشد. در عین حال مخارج رسیدگی و حــل اختلاف مالیاتهای مستقیم از نوع دیگر مالیات زیادتر است.

اثرات اقتصادی

امروزه یکی از مهمترین ویژگی هایی که برای مالیات در نظر گرفته میشود داشتن اثرات مفید اقتصادی است.
چون مالیات از درآمد دارایی و فعالیتهای تولید، فروش، مصرف و غیره) مردم وصول میگردد نباید به نحوی باشد که مانع فعالیت های اقتصادی مؤدیان شود. زیرا در این صورت مالیات اصل و اساس خود را از بین خواهد برد. بنابراین در صورت پذیرش و به کارگیری سیستم مالیاتی با نرخ تصاعدی باید توجه داشت که نرخها آنقدر شدید نباشند کـه بـه فعالیت های اقتصادی حس ابتکار و صرفه جویی مردم لطمه وارد کنند. همچنین به وسیلۀ مالیات میتوان امور اقتصادی را تنظیم و بر متغیرهای کلان درآمد، مصرف پس انداز و سرمایه گذاری ملی و مخارج دولت و متغیرهای خرد اقتصاد عرضه و تقاضا اثر .گذاشت مهمترین ابزار دولت برای دخالت و اعمال سیاستهای اقتصادی، مالیات است. روش هایی که دولت در این زمینه به کار می گیرد موضوع اقتصاد ارشادی" است.

اثرات اجتماعی

تغییراتی که در وضعیت نسبی در آمد و دارایی طبقات مختلف اجتماعی در اثر مالیات ایجاد میشود را اثرات اجتماعی مالیات می نامند. وصول مالیات و ارائه خدمات توسط دولت قسمتی از درآمد و دارایی بعضی طبقات را به برخی طبقههای دیگر اجتماع منتقل میکند در مورد وجود اثر اجتماعی برای مالیات نظرهای متفاوتی مطرح می گردد.

گروهی وجود اثرات اجتماعی برای مالیات را ضروری می دانند آنها معتقدند که مالیات باید با هدف اجتماعی یعنی تعدیل ثروت و درآمد افراد وضع شود این گروه از جمله واگنر آلمانی این گونه استدلال می کنند که موضوعی که از زمان یونان باستان تاکنون مورد توافق کلیه فلاسفه و دانشمندان علوم اجتماعی قرار دارد این است که خوشبختی و سعادت یک جامعه در گرو پایین بودن اختلافهای طبقاتی میان مردم آن است، از این رو در وضع و وصول مالیاتها باید تعدیل فاصله طبقاتی به عنوان یــک هـدف اصلی مدنظر قرار گیرد.
در مقابل عده کمی از صاحب نظران به رهبری جان ماک کولاک انگلیسی عنوان میکنند که مسائل مالی باید از مشکلات اجتماعی جدا نگه داشته شوند از این رو برای حل مسائل اجتماعی باید تنها راه حل های اجتماعی را به کار گرفت و مالیاتها فقط برای مشکلات مالی مورد استفاده. قرار گیرند. آنها به مالیات به چشم وسیله ای برای تقسیم عادلانه مخارج عمومی بین طبقات و افراد اجتماع نگاه میکنند. از این رو وی اصلی را وضع نموده که به اصل" ماک" "کولاک مشهور است. طبق این اصل مالیات باید به گونه ای وضع شود که وضع نسبی افراد قبل و پس از مالیات یکسان بماند. اثرات زیست محیطی گسترش ،جوامع شهرها و افزایش جمعیت از یک . سو و پیشرفت تکنولوژیکی و کاهش منابع طبیعی از سوی دیگر مشکلاتی در زمینه حفظ احیا و بهبود وضعیت محیط زیست ایجاد نموده است بنابراین امروزه از مالیاتها به عنوان ابزاری جهت تشویق و اجبار مردم به. اقدام در این زمینه به کار میرود پس باید اثرات زیست محیطی را نیز به سایر اثرات و ویژگیهای مالیات افزود.

اینک در ادبیات مالیاتی اصطلاح جدیدی تحت عنوان "مالیات سبز" وارد شده است. سیاستهای مالیات سبز از طریق اعمال معافیت پذیرش هزینه های مربوط به کنترل آلودگی و یا احیا و بهبود محیط زیست به عنوان هزینه های قابل قبول مالیاتی و یا برقراری و وصول مالیات و عوارض اجرا میشود.

جمع بندی

یکی از کاربردی ترین خدمات شرکت های حسابداری، خدمات مالیاتی است که با استفاده از تخصص و دانشی که از مالیات دارند به شما کمک می کنند تا در امور مالیاتی خود به مشکل نخورید.

برای استفاده از خدمات بهترین شرکت حسابداری در تهران اینجا کلیک کنید.

همان طور که در فصل قبل اشاره شد فرآیند وضع و وصول مالیات شامل سه - مرحله تعیین پایه و نرخ اعمال نرخ در پایه و در پایان وصول مالیات می.شود تعیین نرخ و پایه مالیات از اصول و ضوابطی تبعیت می کنند که موضوع بحث علم اقتصادند و به آنها تئوریهای مالیاتی نیز می گویند. درک بهتر و شناخت بیشتر این اصول و مبانی نیازمند آگاهی از مکاتب اقتصادی است.

مکاتب اقتصادی

تاریخ عقاید اقتصادی در یک تقسیم بندی ساده و کلی به شش دوره زیر تقسیم می‌شود:

1. دوران باستان
2. دوران قرون وسطی
3. دوران مرکانتلیسم یا سوداگران
4. دوران فیزیوکرات ها یا طبیعیون یا ارضیون
5. دوران کلاسیک ها یا موسسین علم اقتصاد
6. دوران معاصر

دوران باستان

در دوران باستان عمده هزینه های حکومت ها از درآمد اراضی متعلق به پادشاهان تامین میشد با این حال در آثار فلاسفه قدیم نظیر افلاطون و ارسطو مطالبی در مورد خرج و دخل دولت دیده می شود. در آن زمان مخارج حکومت آتن علاوه بر درآمد املاک شاه از حقوق و عوارض گمرکی که معمولاً خارجیها می پرداختند و مبالغی که از طرف حکومت های تحت الحمایه برای کمک سیاسی به آتن تأدیه می کردند، بـه همراه درآمد حاصل از انحصارات دولتی نظیر استخراج معادن و جرایم محکومین و مجرمین تأمین میشد و به ندرت اتباع شهر آتن مالیات می پرداختند اولین کتاب مربوط به مالیات نیز در این دوره توسط «گزنفن از شاگردان سقراط و سرداران یونان با عنوان طرق و وسایل افزایش درآمدهای شهر آتن نگاشته شده است.
پس از آن در روم قوانین و اداراتی برای اداره کردن امپراتوری وسیع روم ایجاد گردید. در آن زمان نیز عواید امپراتوری روم بیشتر از طریق فتوحات و باج هایی که از ممالک تحت الحمایه تحصیل میشد تأمین میگشت.

دوران قرون وسطی

دوران قرون وسطی در قرون وسطی سازمان حکومتها ملوک الطوایفی بود. مردم در جوامع کوچک گرد رهبر مذهبی یا غیر آن جمع شده بودند. اقتصاد آنها تحت تأثیر اصول اخلاقی و رهنمودهای کلیسا قرار داشت ثروت اندوزی تقبیح میشد و بازرگانی و جهه مناسبی نداشت. داد و ستد کالاها به صورت تهاتری انجام میگرفت در این دوران نیز مالیه عمومی منطبق با مالیه پادشاهان بود و اهمیت چندانی نداشت مالیات ها نیز عموماً به صورت جنسی و عمدتاً از خارجیهایی که به محدوده آنان وارد یا از آن گذر می کردند دریافت میشد. بنابراین در این دوران پیشرفتی در علم مالیه حاصل نگردید.

دوران مرکانتلیسم یا سوداگران

برخی از محققین، سوداگران را به لحاظ عدم انسجام فکری میان صاحب نظران این عصر به عنوان یک مکتب اقتصادی تلقی نمی کنند اما تمامی آنها بررسی این دوره را به لحاظ اثراتی که در شکل گیری مبانی اقتصادی داشته اند از نظر دور نمی سازند. مرکانتلیسم از قرن نهم به بعد از میان تحولات وسیع و متنوعی از قبیل گسترش راهها و جوامع جنگهای صلیبی اکتشافات جغرافیایی نظیر کشف قاره آمریکا دست یابی به هند از راه دریا و اختراع ماشین چاپ که موجب تحولات فکری و سیاسی در جوامع شدند سر برآورد نتیجه این تحولات فکری و سیاسی افزایش کرامت انسان کاهش قدرت کلیسا افزایش میل و حسن زراندوزی رونق و اهمیت ،تجارت سقوط حکومتهای ملوک الطوایفی و روی کار آمدن دولتهایی مدرن بود.
شکل گیری دولتهای جدید و رقابت میان آنان حفظ و تقویت آنها را برای مردم ضروری می کرد. بر این اساس متفکرین و سیاست مداران مرکانتلیسم به تحکیم دولت بر مبنای دو اصل زیر می پرداختند:

1. ثروت قابل دسترسی میزان معینی بیش نیست هرچه دولت و ملتی به ثروت خود بیفزاید خواه ناخواه از دارایی و ثروت ملتها و دولتهای دیگر کاسته خواهد شد.
2. افزایش ثروت از طریق ذخیره هر چه بیشتر پول یعنی فلزات گرانبها است. برای این گروه اندوختن زر و سیم هدف اصلی و اساسی فعالیت اقتصادی بود به عبارت دیگر آنان میان ماهیت و طبیعت اداره منزل و ثروت شخصی و خانوادگی و اصول اقتصاد ملی و اداره ثروت یک کشور تفاوتی قایل نبودند.

برای دسترسی به اهداف فوق مثبت بودن تراز تجاری در سرلوحه کار سوداگران بود. برای این منظور باید بازارهای مصرف تولیدات داخلی حفظ و گسترش می یافت این امر نیز مستلزم کنترل و در صورت امکان کاهش قیمت ها بود. از یک طرف کنترل قیمتها مستلزم ثابت ماندن حقوق و ثبات حقوق را نیازمند ثبات قیمت فرآورده های کشاورزی به عنوان مایحتاج اصلی و عمده کارگران میدانستند از طرف دیگر با در نظر گرفتن ارزش بیشتر و حجم کمتر کالاهای صنعتی نسبت به محصولات کشاورزی گسترش صنعت در دستور کار آنها بود.
به همین دلیل از فرآورده های کشاورزی مالیات دریافت نمی شد و مبادلات و قیمت این محصولات کاملاً تحت کنترل قرار داشت. در مقابل مالیات و حقوق گمرکی با هدف افزایش ،تولید کاهش مصرف و گسترش صادرات کالاهای صنعتی وضع می.گردید به این ترتیب اولین بار از مالیات به منظور کسب هدف دیگری غیر از کسب درآمد استفاده شد. در این دوره کتب و رسالاتی که صرفاً جنبه مالیاتی داشته باشد نیز نوشته شده است. از می توان به کتاب سرویلیام پتی با عنوان «رساله در باب مالیات ها و عوارض» اشاره نمود در این کتاب مؤلف تصریح کرده، درآمد حکومت باید از طریق مالیاتها اعم از مستقیم و غیر مستقیم تأمین شود نه از طریق درآمد املاک دولتی. با وجود اختلاف نظرهایی که تحت تأثیر عقاید قرون وسطایی میان متفکرین این عصر درباره مالیات مشاهده می شود، همگی آنها در مورد تأمین عمده هزینه های دولت از طریق حقوق گمرکی اتفاق نظر داشتند. 

دورۀ فیزیوکرات ها یا طبیعیون یا ارضیون

أمین تراز بازرگانی مثبت که مبنای عقیده سوداگران را تشکیل میداد و سیاستهایی که برای نیل به آن وضع شد، موجب بروز مشکلاتی گردید زیرا همه دولت های در این جهت تلاش میکردند نتیجه این تلاشها چیزی نبود جز:

• بی حاصلی این تلاشها یا جنگ میان دولتها و ملتها رونق قاچاق در مستعمرات
• شورش مهاجرین مستعمرات علیه میهن خود
• فقر کشاورزان تحت تأثیر کنترل شدید قیمت و مبادله محصولات کشاورزی
• مفاسد و معایب بخش صنعت به دلیل وضع مقررات حمایتی برای آنها

وضعیت بالا سبب از میان رفتن سوداگران و ظهور فیزیوکرات ها یا طبیعیون شد. آنها معتقد بودند زندگی اجتماعی بر نفع شخصی استوار است، به همین دلیل اقتصاد را بر خلاف صاحب نظران قرون وسطایی از اخلاق و برعکس سوداگران از سیاست جدا میدانستند. بنابراین مبنای عقاید
اقتصادی و اجتماعی آنها بر دو اصل زیر استوار بود:
اول اینکه در جوامع بشری یک نظم طبیعی وجود دارد. دوم اینکه این نظم بهترین نظام ممکن برای جوامع است.
به شرح فوق فیزیوکراتها اقتصاد را جزئی از مسائل طبیعی و تابع قوانین آن میدانستند به این ترتیب علم اقتصاد را بنیان نهادند.

به عقیده آنها تنها زمین قادر به ایجاد محصول خالص است و هر مالیاتی خواه ناخواه بر آن تحمیل خواهد شد ولو آنکه توسط غیر کشاورزان پرداخت شود به همین دلیل منطقی میدانستند مالیات فقط از کشاورزان دریافت شود و دولت در تجارت و صنعت دخالت نکند. بدین جهت با تأمین درآمد دولت از طریق حقوق گمرکی و تجارت خارجی که اساس عقیده مکتب مالی سوداگران بود مخالفت میکردند.

دوران کلاسیک ها

 دوران کلاسیکها عقاید فیزیوکراتها که در اثر وخامت وضعیت کشاورزان در اثر سیاستهای اقتصادی سوداگران شکل گرفته بود موجب آنها شد. این موضوع به همراه انقلاب صنعتی و پیامدهای ناشی از آن در زمینههای مختلف از جمله ،صنعت تولید و بهره وری سبب تأسیس علم اقتصاد توسط سه نفر از دانشمندان قرن نوزدهم به نام- های آدام اسمیت، ریکاردو" و "رابرت" مالتوس" گردید. در میان آنها آدام اسمیت" که به پدر علم اقتصاد معروف اسـت بـا تـألیف کتاب ثروت ملل" در سال ۱۷۷۶ پیش قدم است اصول اقتصادی آنها عبارت بود از اینکه:

1. مالیات باید به طور مستقیم از ارزش اراضی و مستغلات وصول شود.
2. مالیات های غیر مستقیم و حقوق و عوارض گمرکی به حداقل تقلیل یابد.
3. دولت از مداخله در امور اقتصادی خودداری کند.

بنابراین آنها مخالف به کار بردن مالیاتها برای رسیدن به اهداف اقتصادی و اجتماعی بودند.

دوران معاصر

دوره حاضر به دو بخش کلی قبل و بعد از جنگ جهانی تقسیم می گردد.

الف) قبل از جنگ جهانی دوم در اثر اجرای عقاید و سیاستهای اقتصادی کلاسیکها و در پرتو تحولات و گسترش امکانات تکنولوژیکی و فاصله طبقات اجتماعی به شدت و سرعت افزایش یافت به طوری که از دل آن اول "سوسیالیسم" اقتصادی و سپس کمونیسم" خارج شد. به این ترتیب در بخش نخست قرن نوزدهم لیبرالیسم" و "کمونیسم" با یکدیگر در عرصه جهانی حضور داشتند.

ب) با آغاز جنگ خانمان برانداز جهانی دوم و بحران اقتصادی بزرگ آمریکا در سال ۱۹۲۹ آخرین ضربه بر پیکر لیبرالیسم وارد و در اثر عقاید کینز و اثبات ضرورت دخالت دولت در اقتصاد به همراه تعریف وظایف اجتماعی برای آنها تقریباً تمامی دولتها به سیاست اقتصاد ارشادی روی آوردند.

یکی از کاربردی ترین خدمات ارائه شده توسط شرکت های حسابداری، خدمات مالیاتی است.

برای معرفی بهترین شرکت حسابداری اینجا کلیک کنید.

در گذشته مالیات تنها جهت تأمین هزینه پادشاهان و لشکرکشی ها وضع و وصول می گردید. اما با گسترش جوامع از یک سو و تحولات فکری و فنی از سوی دیگر ،ساختار نوع تشکیلات و وظایف دولت ها نیز متحول شده است. اگر قبلاً وظیفۀ دولتها محدود به حفظ مرزهای کشور و نظم داخلی بود امروزه علاوه بر آنها، وظایف گوناگون ،اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و دیگری نیز در قلمرو مسئولیتهای یند در میان سال آنها قرار گرفته است.

مالیات، مهم ترین ابزار دولت 

رسیدن به اهداف متعدد و گاه متناقض مستلزم وجود ابزارهای مناسب و کارآمد است. در این راستا مالیات با کارکردی متنوع به عنوان مهم ترین ابزار در دست دولتها قرار دارد بنابراین اینکه دولت ها از طریق مالیات علاوه بر جمع آوری منابع مالی جهت تأمین هزینه اداره تشکیلات اداری و دفاعی خود اهداف اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را نیز از طریق تغییر در رفتار مردم دنبال می کنند.

تاثیر مالیات بر مردم

این که مالیات چگونه بر رفتار مردم اثر میگذارد و سازوکار آن چگونه است بحث مفصلی است که باید در محل خود به آن پرداخته شود. اما اثر بخشی مالیاتها نیازمند ترسیم خط مشی مناسب، تدوین مقررات منطبق با آنها اجرای صحیح مقررات توسط مأمورین و تمکین مؤدیان در برابر قوانین مربوط میباشد هر چند هر یک از مراحل فوق در بخش خاصی مستقل از سایر بخشها و براساس مهارتهای ویژه ای صورت میگیرد اما این فرآیند براساس اصول و مبانی صورت می گیرد که آگاهی از آنها موجب هماهنگی این بخشها با یکدیگر خواهد شد. به عبارت دیگر آگاهی از اصول و مبانی مالیات از یک طرف باعث میشود که مقررات براساس خط مشیهای ارائه شده و در جهت رسیدن به اهداف مقرر تدوین شوند و از طرف دیگر اجرای این قوانین با اعمال سلیقه مأمورین مالیاتی و یا مقاومت مؤدیان مواجه نشود. بدیهی است در چنین وضعیتی اثرات وضع و وصول هر مالیاتی و میزان انطباق آنها با اهداف و سیاستها به سرعت و به روشنی آشکار میگردد و راه را برای هر گونه جرح و تعدیل ضروری هموار می سازد.

جایگاه مالیات در میان سایر علوم

همانگونه که در مقدمه اشاره شد موضوع علم مالیه عمومی تعیین هزینه های عمومی" و "روش تأمین آنها به وسیلهٔ درآمدهای عمومی از جمله مالیات است. بنابراین مالیات همواره تحت عنوان مالیه عمومی مطرح بوده و مورد بررسی قرار می گیرد.

رابطه مالیات با علم اقتصاد

موضوع علم اقتصاد تأمین نیازهای مادی جامعه است. درآمد کلی جامعه درآمد ملی" نامیده می شود و چگونگی توزیع و مصرف این درآمد در این علم مورد بررسی قرار می گیرد. به عبارت روشن تر موضوع علم اقتصاد، بررسی درآمدها و هزینه های جامعه به
طور کلی میباشد و بررسی درآمدها و هزینههای دستگاه دولت که جزء عمده ای از اجتماع میباشد موضوع علم مالیه عمومی است. بنابراین مالیه عمومی جزئی از اقتصاد کلی جامعه است به این جهت در ابتدا علم مالیه عمومی به عنوان شاخه ای از علم اقتصاد به شمار می رفت و در منابع اولیه علم اقتصاد از جمله کتاب الثروت ملل آدام اسمیت و دیگر منابع نظیر اقتصاد سیاسی و مالیه دیوید ،ریکاردو فصلهایی به آن اختصاص یافته است. اما بعدها به دلیل اینکه مالیه عمومی توسعه و اهمیت فراوانی در زندگی اجتماعی و اقتصادی کشورها پیدا کرد مورد بررسی خاص واقع
شد.

رابطه مالیات با علم سیاست

 از آنجا که علم سیاست سازمان دولت و حکومت و اقتدار و اختیارات دستگاه اداری را مورد مطالعه قرار می دهد و مالیه عمومی و اختیار و توانایی وضع و وصول مالیاتها نیز یکی از مهم ترین ارکان حکومت میباشد رابطه علم مالیه عمومی و مالیات با علم سیاست آشکار می.شود در این راستا هر چند مالیات موجب فروپاشی پاره ای از حکومتها و روی کار آمدن پاره ای دیگر از نظامهای سیاسی شده است. اما هیچ نظام سیاسی بی نیاز و فارغ از وضع و وصول مالیات نیست. بنابراین در کلیۀ منابع علوم سیاسی اداری و همچنین فلسفه سیاسی همواره فصلهایی به بررسی مالیه عمومی اختصاص یافته است.

رابطه مالیات با علم حقوق

از جمله قوانین تغییر ناپذیر پروردگار که در وجود بشر به ودیعه نهاده شده ،عقل زندگی اجتماعی و حب ذات است. بنابراین انسان به حکم قانون طبیعت به همکاری و یاری هم نوعان خود نیازمند است. به همین دلیل با وجود مشکلات مواضع و محدودیت های زندگی اجتماعی به دلیل فزونی منافع مشترک نظامی و اقتصادی، جوامع به هم نزدیک تر میشوند و حفظ و بقای آنها ضرورت بیشتری می یابد. در این راستا و از آنجایی که انگیزه قوانین و سرچشمه تمام حقوق و تکالیف بشر نیاز است حفظ و دوام جوامع بدون قانون امکان پذیر نخواهد بود. از طرف دیگر بقای جامعه در گرو تأمین نیازهای اداره آن است و هزینه تأمین این نیازها باید عادلانه و به درستی بین افراد جامعه تقسیم شود و به صورت مالیات از آنها وصول گردد این امر مستلزم وجود قواعدی است که چهار اصل حق ،وظیفه زبان و جبران زبان استوارند و این اصول همان بر عناصر اصلی قانون هستند. بدین ترتیب میتوان گفت مالیات یک موضوع حقوقی است و باید منطبق با حقوق عمومی وضع شود مالیات در گذشته تنها نشانه ای جهت نمایش قدرت شاه یا امپراتور بود که براساس حقوق سلطنت بنا شده بود. به همین دلیل از دیدگاه پرداخت کنندگان یک قانون ظالمانه محسوب میگردید اما از قرن شانزدهم به بعد با فلسفه سیاسی قرن هجدهم مالیات از قدرت شاه براساس حقوق افراد تغییر ماهیت داد. بار نظر به اینکه آگاهی به قوانین را علم حقوق میخوانند و هر بخش خاص از حقوق که روش قوانین و اصول ویژه خود را داشته باشد مستقل می دانند مطالعه و تحقیق در زمینه قوانین مالیاتی موجب ایجاد یک شاخه در علم حقوق به نام حقوق مالیاتی شده است این شاخه از علم حقوق در عین استقلال با شاخه های دیگر این علم نظیر حقوق اداری مدنی و ثبت ارتباط دارد.

جایگاه حقوق مالیاتی در علم حقوق

در علم حقوق نیز مانند سایر علوم طبقه بندیهای مختلفی بر اساس نیازهای مختلف و بر مبانی متفاوت وجود دارد بر اساس یکی از این طبقه بندی ها مجموعه قوانین و مقررات بر مبنای قلمرو جغرافیایی به دو بخش حقوق داخلی" و "حقوق" بین الملل تقسیم میشود هر یک از این بخشها نیز به دو جزء "حقوق عمومی" و "حقوق خصوصی" تفکیک می گردند. حقوق بین الملل خصوصی به روابط میان افراد دو ملت حاکمیت دارد. حقوق خصوصی داخلی روابط میان افراد یک جامعه را با یکدیگر تنظیم می نماید مانند حقوق مدنی یا حقوق تجارت.
حقوق عمومی داخلی به تشکیلات سیاسی و اداری جامعه و روابط متقابل آنها با یکدیگر و همچنین حقوق و تکالیف متقابل آحاد ملت با دستگاه سیاسی ارتباط دارد مثل قانون اساسی.
در طبقه بندی بالا حقوق مالیاتی جزء طبقه آخر یعنی "حقوق عمومی داخلی و در ذیل حقوق مالی قرار میگیرد به همین دلیل از اصول و ضوابط حاکم بر حقوق عمومی پیروی مینماید از این رو حقوق مالیاتی از یک طرف وظایف و تکالیف مردم در جهت تأمین هزینه های مربوط به اداره و انجام وظیفه دستگاه های عمومی را مشخص می سازد و از طرف دیگر را معین می کند. حقوق و اختیارات دستگاه مالیاتی جهت "تشخیص" و "وصول" مالیاتها را معین می‌کند.

منبع: hesabandish.com